Naukowiec z Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych z grantem OPUS
Prof. Przemysław Wiszewski z Wydziału Nauk Historycznych i Pedagogicznych z grantem na realizację projektu „Komunikacja i konflikt w wieloetnicznych wspólnotach politycznych średniowiecznej Europy Łacińskiej (IX-XV w.)”.
Finansowany przez NCN projekt (1179038 zł.) z konkursu Opus jest kontynuacją badań zapoczątkowanych w 2015 r. Wówczas dzięki wsparciu NPRH zespół badaczy z Czech, Hiszpanii, Japonii, Litwy, Polski, Portugalii, Rosji, Węgier i Włoch prowadził do 2022 r. badania nad czynnikami wspierającymi spójność wieloetnicznych społeczności politycznych średniowiecznej Europy Środkowej i Południowej. – Obecnie zespół w nieco zmienionym składzie skupi się na problemach związanych z komunikacją i zarządzaniem konfliktami wewnątrz wieloetnicznych społeczności europejskiego średniowiecza – opisuje prof. dr hab. Przemysław Wiszewski. – Komunikacja między grupami etnicznymi i rozwiązywanie konfliktów bez zrywania współpracy miały kluczowe znaczenie dla funkcjonowania organizmów państwowych w czasach przed uformowaniem się nowoczesnych narodów w XIX w. i państw narodowych XX w. Analiza tych mechanizmów, które zapewniły sukces wielonarodowym państwom europejskim w średniowieczu może być punktem wyjścia do refleksji nad sytuacją współczesnych, w coraz większym stopniu wielonarodowych społeczeństw europejskich.
Pierwszy etap analizy przeszłości społeczności wieloetnicznych wymienionych regionów zostanie poświęcony roli komunikacji. Badania będą dotyczyć zarówno intymnej komunikacji między jednostkami, jak i bardziej publicznego przekazu, który miał na celu stworzenie wzorców kulturowych uznających „innych”, którzy żyli obok „nas”, jako część tego samego społeczeństwa lub jako wrogów wewnętrznych. Praktyki komunikacyjne odegrały kluczową rolę w przekazywaniu norm społecznych w społeczeństwach przedindustrialnych, w budowaniu spójności społeczeństw wieloetnicznych czy w tworzeniu klimatu emocjonalnego, który umożliwiał niszczenie tkanki społecznej i modelowanie struktur politycznych poprzez konflikty etniczne.
Drugi etap badań skupi się właśnie na tych konfliktach. Badania nad mechanizmami budowania spójnych społeczności wieloetnicznych prowadzone są najczęściej w oderwaniu od analizy konfliktów etnicznych wewnątrz państw wieloetnicznych. Tymczasem oba te elementy (współpraca i konflikt) są ze sobą bardzo ściśle powiązane. Należy zatem przyjrzeć się przyczynom, które doprowadziły do konfliktu w nich, gdyż są to zjawiska paradoksalnie ważne dla utrzymania stabilności tych społeczeństw lub powodujące ich rozpad i utrwalające stan długotrwałego konfliktu.
Uzyskane w poprzednich latach wyniki wraz z wynikami szczegółowych analiz prowadzonych w bieżącym projekcie zostaną porównane z realiami stosunków międzyetnicznych w postkarolińskiej Europie i na Wyspach Brytyjskich. Wyniki analiz prowadzonych w projekcie będą podstawą do zarysowania teorii funkcjonowania społeczności wieloetnicznych w średniowiecznej w Europie łacińskiej. Szczególny nacisk będzie położony na weryfikację hipotezy o przepływie wzorców kulturowych i społecznych między „centrum” a „peryferiami” Europy Łacińskiej. Dzięki temu wyniki projektu dodatkowo mogą wesprzeć racjonalny dyskurs o wieloetnicznej przeszłości i teraźniejszości społeczeństw europejskich.
W projekcie wezmą udział badacze z Czech (prof. Robert Antonin), Hiszpanii (prof. Flocel Sabate), Portugalii (prof. Paula Pinto Costa), Rumunii (prof. Cosmin Popa Gorjanu), Węgier (prof. Daniel Bagi), Wielkiej Brytanii (prof. Nora Berend), Włoch (prof. Luciano Gallinari) a także z Niemiec (prof. Norbert Kersken) i Polski (prof. Grzegorz Myśliwski, Uniwersytet Warszawski, prof. Beata Możejko, Uniwersytet Gdański, prof. Andrzej Pleszczyński, UMCS w Lublinie).
Jakie inne projekty naszych badaczy uzyskały dofinansowanie w ramach konkursów OPUS 25 oraz Preludium 22 Narodowego Centrum Nauki czytaj tu:
