fot. Dominika Hull-Bruska
Porozmawiajmy o DFN. Wywiad z dr Aleksandrą Ziober
Dr Aleksandra Ziober z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego została uczelnianą koordynatorką Dolnośląskiego Festiwalu Nauki. Edycja wrocławska Festiwalu w tym roku odbędzie się w dniach 14-21 września pod hasłem „Trenuj umysł”. Jak co roku naukowcy i naukowczynie z Uniwersytetu Wrocławskiego przygotowali szereg atrakcji dla miłośników nauki zarówno tych małych jak i całkiem już dorosłych, a cały program DFN 2024 znajdziecie na stronie.
Z dr Aleksandrą Ziober rozmawiamy o tym, co będzie działo się podczas tegorocznego Festiwalu, jak i o jej roli w całym przedsięwzięciu.
Agata Mitek: Hasło tegorocznego Dolnośląskiego Festiwalu Nauki to „Trenuj umysł”. Skąd ten pomysł?
Tegoroczne hasło festiwalu nawiązuje do Roku Polskich Olimpijczyków a także olimpiady, która odbyła się w tym roku w Paryżu. Podobnie jak podczas ćwiczeń fizycznych trenujemy mięśnie, tak dzięki udziałom w wykładach (oczywiście tych organizowanych w ramach Dolnośląskiego Festiwali Nauki) możemy potrenować nasz umysł. Pamiętajmy, że podejmowanie różnych aktywności umysłowych pozytywnie wpływa na nasz mózg!
Dr Aleksandra Ziober: Czym zajmuje się koordynator/koordynatorka uczelniana DFN-u? Na czym będzie polegała Pani rola w całym przedsięwzięciu?
Rola jaką pełni koordynator Dolnośląskiego Festiwalu Nauki jest wieloetapowa i trwa cały rok. Moim głównym zadaniem jest koordynowanie pracy na wszystkich wydziałach Uniwersytetu i kontakt z osobami, które zajmują się organizacją festiwalu w danej jednostce uczelni. Jest to zadanie, które wymaga umiejętności organizacyjnych na wielu płaszczyznach takich jak współpraca z głównym biurem festiwalu nauki, dodatkowo wymaga ona wielu umiejętności miękkich, takich jak zdolność rozwiązania konfliktów i problemów w sytuacjach kryzysowych, ponieważ w czasie trwania festiwalu może pojawić się wiele trudnych okoliczności, których trzeba będzie szybko znaleźć rozwiązanie. Zajmuje się także kwestiami finansowymi DFN, administracją dokumentów związanych z jego organizacją i wieloma innymi sprawami… Długo można by wymieniać.
Jak można przekonać mieszkańców naszego regionu do udziału w Dolnośląskim Festiwalu Nauki? Przecież dostęp do informacji jest dziś tak łatwy, wystarczy sięgnąć po komórkę z internetem i wpisać frazę, która nas interesuje w Google. Jak więc przekonać mieszkańców, by wyszli z domu i spotkali się z nauką i naukowcami twarzą w twarz?
Myślę, że to największe wyzwanie, które stoi przed organizatorami DFN. Zainteresowanie ogółu społeczeństwa badaniami z zakresu różnych dyscyplin jest niezwykle trudnym zadaniem. Żeby wzbudzić w odbiorcach nutkę zainteresowania prezentujący musi mieć „to coś”, nie każdy bowiem pociągnie za sobą tłumy. Myślę, więc, że forma przekazu odgrywa tu ogromną rolę. Z drugiej strony, niezwykle ważna jest promocja wydarzenia, moim zdaniem najlepiej wykorzystywać wszelkie możliwe formy komunikacji (gazety, radio, social media itp.), do których mamy obecnie dostęp, by dotrzeć do jak najszerszego grona odbiorców. Bez nagłośnienia wydarzenia ludzie się o nim nie dowiedzą, a tym samym nie pojawią w salach naszego Uniwersytetu.
Co w ramach DFN 2024 r. przygotowali naukowcy i naukowczynie z Uniwersytetu Wrocławskiego?
Ciężko to opisać w kilku zdaniach! Na naszym Uniwersytecie będzie miało bowiem miejsce kilkadziesiąt wydarzeń, które będą dotyczyły wszystkich dziedzin nauki. W ramach Miasteczka Naukowego, które odbędzie się 14 września nasi wykładowcy przygotowali między innymi mobilną poradnię językową czy warsztaty o przeszłości i przyszłości zapisanej w kamieniach. Dodatkowo będzie miał miejsce także Maraton Matematyczny (to już XXII edycja tego wydarzenia!), będziemy mogli się dowiedzieć czy dinozaury rzeczywiście były aż tak ogromne, nauczymy się jak stworzyć dym, ogień i mieszanki wybuchowe, a także odbędzie się Cyrk Fizyczny, który jest cyklicznym wydarzeniem na DFN. To oczywiście zaledwie namiastka… Cały program DFN można znaleźć w wyszukiwarce na stronie internetowej.
Jak zapisać się na poszczególne wydarzenia? Czy na wszystkie obowiązują zapisy? Co jeśli ktoś je przegapi, co ma szansę jednak zobaczyć?
Aby zapisać się na wydarzenia organizowane w ramach DFN najlepiej skorzystać z wyszukiwarki na stronie DFN i tam znaleźć interesujące nas wydarzenia. Pod każdym z nich znajdziemy dokładne informacje na temat tego w jaki sposób można się zapisać – przeważnie wystarczy wysłać maila, czasem trzeba wykonać telefon. To wszystko zależy od tego jaki sposób zapisów wybrali prowadzący.
Jeśli ktoś nie zdąży się zapisać zawsze można spróbować podejść na miejsce wydarzenia, zwłaszcza na takie, gdzie było dużo miejsc wolnych, gdzie dostępna była duża sala wykładowa. Jest wtedy szansa, że znajdzie się dla nas miejsce.
14 września odbędzie się także Miasteczko Naukowe, które będzie odbywać się na terenie Akademii Wychowania Fizycznego im. Polskich Olimpijczyków we Wrocławiu, gdzie wstęp jest wolny i nie trzeba pamiętać o wcześniejszych zapisach.
Jak ważne miejsce w pracy naukowca zajmuje popularyzacja nauki? W jaki sposób naukowcy mogą tę naukę popularyzować? Jak Pani to robi?
Moim zdaniem, popularyzacja nauki to jedno z najważniejszych zadań każdego naukowca. Niestety wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z tego jak ważny jest to aspekt naszej działalności i jak należy to robić właściwie. Musimy bowiem pamiętać, że nasza praca nie polega jedynie na odkrywaniu nowej wiedzy, ale przede wszystkim na jej rozpowszechnianiu, nie tylko w uniwersyteckich ławkach, lecz także na wiele innych sposobów. We współczesnym świecie mamy bardzo dużo możliwości popularyzacji wiedzy i wydaje mi się, że na naszym Uniwersytecie coraz częściej użytkujemy te możliwości prawidłowo. Oczywiście trzeba zdawać sobie sprawę, że nie każdy z nas naukowców jest wybitnym mówcą jednak wiedzę można także popularyzować za pomocą zdjęć i tak tu pisanego. Aby to robić wydaje mi się, że najłatwiej jest wykorzystać współczesne social media w zależności od tematu jakim się zajmujemy możemy wybrać odpowiedni format przekazywanych informacji. Oczywiście internet to tylko jedna z możliwości. Coraz powszechniejsze są otwarte wykłady organizowane różnych instytucjach nauki jak muzea czy biblioteki, ale także na przykład kawiarnie co przyciąga osoby zainteresowane danym tematem. Ja osobiście prowadzę profil w social mediach, w którym dzielę się informacjami i ciekawostkami na temat odwiedzanych przeze mnie zabytków do czego niezwykle przydatna jest mi wiedza historyczna w czym się specjalizuje, dzięki temu jestem w stanie przekazać odbiorcom rzetelne informacje.
Jakie ma pani marzenia związane z rozwojem Dolnośląskiego Festiwalu Nauki? Czy wiemy już jakie są plany organizatorów na kolejny rok?
Na razie koncentrujemy się na perfekcyjnym wykonaniu tegorocznej edycji, która zbliża się wielkimi krokami. Ja osobiście na razie nie myślę o tym, co będzie za rok, ponieważ teraz czeka mnie najcięższy etap Dolnośląskiego Festiwalu Nauki, zarówno pod kątem organizacyjnym, jak i fizycznym. Ciężko życzyć sobie jeszcze czegoś więcej, jeśli chodzi o rozwój DFN, ponieważ jest on już i tak największym wydarzeniem naukowym tego typu w Polsce. Jeśli miałabym jednak sobie czegoś życzyć, to to, żeby nasi pracownicy oraz doktoranci i studenci bardziej angażowali się w przygotowanie wykładów. Wiem, że na uczelni jest wielu zdolnych naukowców, którzy zajmują się badaniami niezwykle ciekawymi dla publiki i mogliby oni zaangażować się bezpośrednio w organizację DFN.
Dr Aleksandra Ziober – historyk, tytuł doktora nauk humanistycznych uzyskała w 2018 roku na Uniwersytecie Wrocławskim. Adiunkt w Zakładzie Historii Gospodarczej, Demografii i Statystyki w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Od lat zaangażowana jest w wydarzenia mające na celu promocję nauki zarówno w kraju, jak i za granicą. Jej badania skupiają się na zagadnieniach związanych z rozgrywkami fakcyjnymi w Rzeczypospolitej, głównie podczas wolnej elekcji, postawami politycznymi szlachty i jej sposobami wywierania wpływu politycznego i społecznego (strategie komunikacyjne) w XVII wieku. Kierowała dwoma projektami badawczymi finansowanymi przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie i była stypendystką kilkunastu międzynarodowych stypendiów naukowych i dydaktycznych (Londyn, Madryt, Würzburg, Sankt Petersburg, Mińsk, Bańska Bystrzyca, Pardubice, Innsbruck etc.). W 2019 roku dr Ziober otrzymała stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców. Od 2024 r. pełni rolę koordynatora Dolnośląskiego Festiwalu Nauki na Uniwersytecie Wrocławskim.
