Pośrednie ścieżki ewolucji: Hybrydyzacja i migracja mieszańców międzygatunkowych u mew
Naukowcy Uniwersytetu Wrocławskiego przeanalizowali jak wyglądają wzorce migracji u ptasich mieszańców międzygatunkowych. Efektem badań zespołu, którego członkami są dr hab. inż. Magdalena Zagalska-Neubauer i mgr Jakub Zając z Wydziału Nauk Biologicznych UWr, a także dr Grzegorz Neubauer ze Stacji Ornitologicznej PAN i dr Fränzi Korner-Nievergelt ze Szwajcarskiego Instytutu Ornitologicznego, jest publikacja w Scientific Reports.
Hybrydyzacja, czyli krzyżowanie się osobników należących do różnych gatunków ma istotne znaczenie dla procesów ewolucyjnych. Jest zjawiskiem złożonym i wielowymiarowym, a tym samym niezwykle ciekawym. Hybrydyzacja u ptaków, choć nie zawsze łatwo obserwowalna, jest znacznie bardziej powszechna niż wcześniej sądzono. Wiele gatunków ptaków, zwłaszcza blisko spokrewnionych, wykazuje zdolność do przełamywania międzygatunkowych barier reprodukcyjnych. Do krzyżowania się może dochodzić w strefach nakładania się zasięgów występowania taksonów, generowanych przez zmiany środowiska lub w wyniku ekspansji gatunków.
Konsekwencje hybrydyzacji są różnorodne. Przykładowo, mieszańce mogą dziedziczyć cechy pośrednie między gatunkami rodzicielskimi. Taki przepływ genów może wpłynąć na ich dostosowanie, zdolność do przetrwania i rozmnażania.
Doskonałym modelem do badania zjawiska hybrydyzacji u ptaków są duże mewy z kompleksu mewy srebrzystej. Przebiegająca w Polsce strefa hybrydyzacji dwóch gatunków, mewy srebrzystej (Larus argentatus) i mewy białogłowej (L cachinnans) będąca obiektem badań zespołu od 2000 r stworzyła niepowtarzalną okazję do przeanalizowania jednego z najciekawszych aspektów zachowań mieszańców międzygatunkowych u ptaków – migracji.
W swoich badaniach zespół skoncentrował się na identyfikacji wzorca migracji gatunków rodzicielskich i ich mieszańców. Przeanalizował parametry charakteryzujące wędrówkę mew bazując na danych obrączkowania ptaków i ich ponownych stwierdzeniach z ponad 20 lat.
Najważniejsze wyniki badań:
- Pośrednie wzorce migracji mieszańców: uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że mieszańce względem gatunków rodzicielskich – “krótkodystansowej” mewy srebrzystej i “długodystansowej” mewy białogłowej – wykazywały pośredni wzorzec migracji pod względem dystansu. Wynik ten wyraźnie wskazuje na duże znaczenie genetycznego komponentu w migracji ptaków.
- Brak silnej presji selekcyjnej na mieszańce: ze względu na brak wyraźnych barier środowiskowych wzdłuż szlaków migracji mew i dostępność licznych miejsc zimowania można przypuszczać, że presja selekcyjna na osobniki o pośrednich wzorcach migracji (hybrydy) jest stosunkowo niewielka. Kontrastuje to z wynikami uzyskanymi dla niektórych innych krzyżujących się gatunków, dla których “pośredniość” cech jest niekorzystna adaptacyjne.
- Implikacje dla ekspansji gatunków: ponieważ największy potencjał dla szybkiej ekspansji gatunków ma możliwość podejmowania dalszej wędrówki można się spodziewać, że oprócz gatunku rodzicielskiego o największym zasięgu migracji, tj. mewy białogłowej, podobny potencjał mogą wykazywać mieszańce. Dane obserwacyjne ekspansji mew oraz rozszerzanie się strefy hybrydyzacji sugerują słuszność tego założenia.
- Praktyczny wymiar obrączkowania ptaków: przeprowadzone analizy danych dotyczących zaobrączkowanych mew oraz ich wiadomości powrotnych (ponowne stwierdzenie zaobrączkowanego ptaka) wskazują, że prosta metoda znakowania ptaków dostarcza wyjątkowych danych, pozwalających na wnioskowanie o procesach ewolucyjnych, takich jak specjacja i adaptacja.
Link do audycji z udziałem członków zespołu, dotyczącej migracji mew
Dodane przez: E.K.
Data publikacji: 24.01.2024 r.
