Naukowczynie z UWr autorkami interesującej pracy przeglądowej
Zespół badaczek z Zakładu Fizjologii i Neurobiologii Molekularnej Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Zakładu Biologii Molekularnej i Komórkowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu opublikował na zaproszenie redakcji Cells obszerną pracę przeglądową pt. “Cross-Talk Between Cancer and Its Cellular Environment—A Role in Cancer Progression”, w ramach specjalnego numeru pt. „Cell-to-Cell Crosstalk as a Target of Therapies”.
Tematyka numeru koncentruje się na znaczeniu komunikacji międzykomórkowej w zdrowiu i chorobie, ze szczególnym uwzględnieniem jej potencjału jako celu nowoczesnych terapii.
Wpisując się w ten kontekst, artykuł podejmuje aktualne zagadnienie interakcji między komórkami nowotworowymi a innymi typami komórek, które tworzą tzw. mikrośrodowisko guza – kluczowy element wpływający na niemal wszystkie etapy choroby nowotworowej — od inicjacji, przez progresję, aż po oporność na leczenie.
Jak zrozumieć mikrośrodowisko guza?
Znaczenie tego tematu trudno przecenić. Nowotwory od dawna należą do głównych przyczyn zgonów na świecie, a wraz ze starzeniem się społeczeństw, liczba pacjentów onkologicznych będzie systematycznie rosnąć. Zrozumienie funkcji mikrośrodowiska guza – które w późnych stadiach choroby sprzyja przeżyciu komórek nowotworowych, tworzeniu przerzutów i oporności na leczenie – jest więc nie tylko wyzwaniem naukowym, ale też społecznym i systemowym.
Zatem nowotworzenie jest jednym z najintensywniej badanych problemów współczesnej biologii i medycyny, a ilość publikacji naukowych w tym obszarze jest ogromna i ciągle rośnie. W tym obszarze swoje badania prowadzą również pracownicy (dr hab. Agnieszka Gizak, prof. UWr, dr Dominika Drulis-Fajdasz i dr Eliza Turlej) oraz doktorantki (mgr Aleksandra Domaradzka i mgr Justyna Radzka) Zakładu Fizjologii i Neurobiologii Molekularnej UWr. Celem ich najnowszej publikacji, powstałej we współpracy z prof. Julitą Kulbacką z UM (która wraz z Agnieszką Gizak pełni rolę promotorki mgr Radzkiej), było zatem zebranie i uporządkowanie rozproszonej wiedzy dotyczącej roli komórek TME1 – zarówno tych pochodzenia immunologicznego, jak i nieimmunologicznego – w jednym miejscu. W dobie gwałtownego przyrostu publikacji naukowych dotyczących nowotworzenia, autorki starały się stworzyć narzędzie pomocne dla badaczy, klinicystów i studentów, chcących uzyskać szybki i rzetelny przegląd aktualnych danych dotyczących jednego z 17 najczęściej występujących nowotworów.
Publikacja wymagająca większego kubka kawy
Jednym z zabawnych momentów w procesie tworzenia tej publikacji była chwila, gdy autorki – po tygodniach intensywnej pracy – zakończyły pisanie i spojrzały na gotowy plik. Widząc jego objętość (pełny tekst liczył już wówczas ponad 100 stron), poczuły mieszaninę dumy i… lekkiego przerażenia. Pojawiło się pytanie: „Czy recenzenci w ogóle to przeczytają, czy od razu zasugerują skrócenie tekstu?” – bo przecież przeglądowa praca naukowa tej długości to nie lada wyzwanie czytelnicze.
Ku zaskoczeniu zespołu, dwóch z czterech recenzentów zaproponowało… dodanie kolejnych informacji. Zamiast więc redukować objętość, autorki musiały ją jeszcze rozszerzyć – w imię naukowej kompletności. To pokazuje, jak potrzebne są dziś takie opracowania: porządkujące rozproszoną wiedzę i wskazujące luki badawcze. Efektem tego jest praca, która może służyć jako kompendium wiedzy o mikrośrodowisku nowotworu – nawet jeśli wymaga nieco większego kubka kawy niż przeciętna publikacja.
Artykuł, opublikowany w formule Open Access, dostępny jest na stronie internetowej.
1 TME (tumor microenvironment) — komórki, które nie należą do guza nowotworowego, ale znajdują się w jego otoczeniu i tworzą jego mikrośrodowisko.
====================
Tekst: dr hab. Agnieszka Gizak, prof. UWr, dr Dominika Drulis-Fajdasz, dr Eliza Turlej, mgr Aleksandra Domaradzka, mgr Justyna Radzka
Data publikacji: 24.04.2025 r.
Dodane przez: E.K.
