Nominowani w III. edycji Nagrody Heisiga
Spośród 8 kandydatów wytypowanych przez 20 polskich uczelni biorących udział w programie Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza, Kapituła Nagrody wyłoniła 2 nominowanych do trzeciej edycji Nagrody Heisiga, nazywanej także „Polskim Noblem”, czyli najwyższej nagrody finansowej dla polskiego naukowca. Zwycięzcę, do którego trafi 200.000 złotych, poznamy 1 października 2025 r. na Uniwersytecie Wrocławskim.
Kandydaci zgłoszeni do III. edycji Nagrody Heisiga:
prof. dr. hab. Michał Ciborowski z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku; dyscyplina naukowa: nauki medyczne
prof. dr hab. Marta Gmurek z Politechniki Łódzkiej; dyscyplina naukowa: inżynieria mechaniczna
dr hab. Joanna Kujawa, prof. UMK z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; dyscyplina naukowa: nauki chemiczne
prof. dr. hab. Paweł Kulesza z Uniwersytetu Warszawskiego; dyscyplina naukowa: nauki chemiczne
prof. dr. hab. Adam Miranowicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; dyscyplina naukowa: nauki fizyczne
prof. dr hab. Elżbieta Pamuła z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie; dyscyplina naukowa: inżynieria biomedyczna
prof. dr. hab. Ryszard Smoleński z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego; dyscyplina naukowa: nauki medyczne, farmaceutyczne
prof. dr. hab. Maciej Ugorski z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu; dyscyplina naukowa: weterynaria
Nominowani w III. edycji Nagrody Heisiga zostali:
Prof. dr hab. Paweł J. Kulesza z Uniwersytetu Warszawskiego;
nauki chemiczne: elektrochemia, chemia nieorganiczna i analityczna, inżynieria materiałów
Nominacja w uznaniu za odkrycie i kompleksowy opis propagacji ładunku w materiałach funkcjonalnych o szerokim potencjale aplikacyjnym w procesach konwersji i akumulacji energii.
Więcej informacji
Badania profesora Pawła Kuleszy mają charakter interdyscyplinarny i obejmują elektrochemię oraz naukę o materiałach nieorganicznych, hybrydowych i katalitycznych. Wykorzystanie nowatorskich koncepcji pomiarowych i diagnostycznych doprowadziło profesora do znaczącego odkrycia i wyjaśnienia mechanizmów transportu oraz magazynowania ładunku w wielocentrowych materiałach nieorganicznych wykazujących właściwości utleniania i redukcji oraz zdolność do akumulacji ładunku. Pionierskie badania profesora Kuleszy wykazały olbrzymi potencjał elektrod modyfikowanych wielocentrowymi układami nieorganicznymi o określonej funkcjonalności. Jego wyniki nad ustaleniem zależności między strukturą, morfologią i składem materiałów a ich aktywnością elektrokatalityczną lub fotoelektrochemiczną mają fundamentalne znaczenie i umożliwiły opracowanie innowacyjnych materiałów funkcjonalnych dla potrzeb elektrochemicznej konwersji i magazynowania energii oraz elektrosyntezy. Materiały te znajdują już zastosowanie w alternatywnych źródłach energii, w tym: niskotemperaturowych ogniwach paliwowych, ogniwach słonecznych, ogniwach elektrolitycznych oraz kondensatorach elektrochemicznych, superkondensatorach czy tez bateriach wysokiej mocy.
Na potrzeby wymienionych technologii, profesor Kulesza szczególną uwagę poświęcił dogłębnemu zrozumieniu działania katalizatorów oraz mechanizmów reakcji redukcji tlenu do wody, utleniania prostych paliw organicznych, konwersji dwutlenku węgla do prostych paliw i związków chemicznych, redukcji azotu do amoniaku, a także rozkładu wody i generowania wodoru. Publikacje profesora Kuleszy należą do kanonu światowej literatury naukowej, a jego osiągnięcia zostały uhonorowane wieloma prestiżowymi nagrodami. Otrzymał m.in. medal Alessandro Volty za osiągnięcia w dziedzinie nauk elektrochemicznych (2024), tytuł Vebleo Fellow in Material Science (2021) oraz Fellow of the Electrochemical Society (2019). Jest laureatem prestiżowego stypendium profesorskiego „Mistrz” Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i doktorem honoris causa Politechniki Częstochowskiej.
Recenzent kandydatury, prof. Vito Di Noto z Uniwersytetu w Padwie w swojej opinii wskazuje, że „profesor Paweł Kulesza zawsze prowadził badania na najwyższym poziomie, a jego odkrycia pomogły ukształtować przyszłość transformacji energetycznej, która obecnie zmienia świat”.
Prof. dr hab. Paweł J. Kulesza, członek rzeczywisty i członek Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Pracuje na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracuje z najlepszymi uczonymi w świecie zajmującymi się zaawansowaną elektrochemią i chemią materiałów. PhD uzyskał w Uniwersytecie Southern Illinois w USA. Był post-dokiem i profesorem wizytującym na uczelniach w USA, Austrii, Francji, Wloszech, Szwajcarii i w Niemczech, m.in. pracował w Instytucie Maxa-Plancka w Berlinie w grupie laureata nagrody Nobla, prof. Gerharda Ertla. Był także współredaktorem w czasopismach chemicznych wydawanych przez Springera i Elsevier. Prowadził prestiżowe granty UE oraz grant NCN Maestro. Chairman of Electrochemical Sociaty w UE i USA. Członek paneli ekspertów grantów ERC. W rankingu research.com w dyscyplinie chemii, Prof. Kulesza jest autorem ponad 400 publikacji cytowanych 13,246 razy z indeksem Hirscha dyscypliny D=66.
Prof. dr hab. Adam Miranowicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu;
nauki fizyczne, optyka kwantowa, kwantowa teoria informacji i kryptografii
Nominacja w uznaniu za pionierskie wyniki badań naukowych nad teoretycznymi i empirycznymi podstawami technologii kwantowych, w szczególności za opracowanie nowych metod generacji, kontroli i detekcji stanów kwantowych pojedynczych fotonów oraz za fundamentalne odkrycie możliwości ultrasilnego sprzężenie światła z materią i ich zastosowań do kwantowej inżynierii dyssypacyjnej.
Więcej informacji
Prace Profesora Miranowicza wprowadziły nowatorskie podejścia i metody umożliwiające m.in. kwantowe ściskanie światła prowadzące do wykładniczego wzmocnienia oddziaływań światła z materią oraz jego splątania kwantowego. Jego wyniki pozwoliły przewidzieć nowe zjawiska fizyczne i opracować pionierskie metody eksperymentalne. W szczególności, badania prof. Miranowicza nad nadprzewodzącymi obwodami kwantowymi w nowatorski sposób umożliwiają generowanie, manipulowanie i detekcję promieniowania mikrofalowego, a odkryte zjawiska ultrasilnego sprzężenia światła i materii okazały się niezbędne do realizacji nowych technologii kwantowych, w tym sensorów i przetwarzania informacji. Wiele idei kandydata zostało już potwierdzonych zarówno teoretycznie, jak i w badaniach eksperymentalnych w znanych laboratoriach w USA oraz w UE. Znajdują one także potencjalne zastosowania w opracowaniu nadprzewodzących komputerów kwantowych, w metrologii kwantowej oraz w licznych badaniach podstaw mechaniki kwantowej.
W opinii recenzenta, profesora Ryszarda Horodeckiego z Uniwersytetu Gdańskiego, badania prof. A. Miranowicza łączą głęboką wartość teoretyczną z potencjałem aplikacyjnym, otwierając nowe możliwości w zakresie sterowania układami kwantowymi. Prof. R. Horodecki podsumowuje, że „Wyniki Prof. Miranowicza, wnoszą nową jakość do świata fizyki kwantowej oferując przełomowe narzędzia i idee, które poszerzają nasze rozumienie zjawisk kwantowych, a także torują drogę do technologii kwantowych drugiej generacji.”
Prof. dr hab. Adam Miranowicz pracuje w Wydziale Fizyki, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i współpracuje m.in. z wiodącymi ośrodkami w Japonii. Jest współautorem ponad 200 publikacji cytowanych według bazy Scopus, 9253 razy z indeksem h=50 i należy do 2% najlepiej cytowanych naukowców w świecie. Jest współautorem artykułów przeglądowych w „Nature Review Physics” oraz „Physics Reports”, które były już cytowane ponad 3000 razy. Prof. Miranowicz jest też współautorem książki p.t. „Stefan Banach, Niezwykłe życie i genialna matematyka”, wydanej w języku polskim i angielskim. Za wybitne i twórcze prace naukowe w dziedzinie fizyki, prof. Adam Miranowicz otrzymał liczne prestiżowe nagrody, w tym m. in. w 2019 roku Nagrodę Naukową im. Wojciecha Rubinowicza przyznawaną przez Polskie Towarzystwo Fizyczne oraz w 2021 roku Nagrodę Prezesa Rady Ministrów. Był także laureatem zespołowych nagród naukowych Ministra oraz licznych stypendiów naukowych w Japonii (RIKEN Japan) i UE (U. Oxford), a także projektów badawczych, w tym prestiżowego grantu NCN Maestro w latach 2020-2026.
Dodane przez: S.F.
Data publikacji: 7.08.2025
