Rozpoczął się kolejny rok akademicki Uniwersytetu Wrocławskiego w Sojuszu Uniwersytetów Europejskich ARQUS, w ramach którego nieustannie powstają inicjatywy, które nie tylko przekraczają granice państw, ale także redefiniują akademicką codzienność. W rozmowie z dr Katarzyną Kajdanek, socjolożką i aktywną uczestniczką projektów ARQUS, poznajemy kulisy współpracy międzynarodowej w obszarze studiów miejskich oraz refleksji nad kulturą akademicką.  

W jakich aktywnościach w ramach ARQUS brała/bierze Pani udział?

Mój udział w ARQUS koncentruje się wokół dwóch głównych inicjatyw, które są dla mnie szczególnie istotne z perspektywy badawczej i rozwoju osobistego.

Po pierwsze, jestem aktywną członkinią Community of Practice (CoP) o nazwie ExNUrb, która skupia badaczy z różnych uniwersytetów członkowskich ARQUS, zajmujących się współczesnymi studiami miejskimi w różnorodnych kontekstach społeczno-przestrzennych i polityczno-ekonomicznych. Ta społeczność praktyków ma na celu wzmocnienie współpracy między profesjonalistami poprzez indywidualne wymiany dydaktyczne w obszarze studiów miejskich. Długoterminowym celem naszych działań jest wypracowanie organicznie zintegrowanych modułów nauczania, które obejmowałyby również zintegrowane działania badawcze studentów z różnych uniwersytetów ARQUS. W ramach tej współpracy uczestniczą uniwersytety z Granady, Maynooth, Lipska, Padwy, Wilna oraz Wrocławia.

W zeszłym roku współorganizowaliśmy w Wilnie warsztat QQure, który został zaprojektowany jako przestrzeń twórcza i intelektualnie stymulująca, gdzie badacze mogą oderwać się od codziennych presji akademickich. Niezależnie od tego, czy uczestnicy włączają spacer do swoich własnych badań, wspólne eksplorowanie środowisk miejskich służy jako podstawa do budowania głębszych związków zawodowych i osobistych. Podczas tego warsztatu uczyliśmy się prowadzić i nauczać o metodologii badań miejskich z wykorzystaniem metody spaceru badawczego.

Druga znacząca aktywność to mój udział w projekcie „Fiasco Fest goes Arqus”, jednym z projektów finansowanych przez Fundusz Innowacji ARQUS. Projekt realizowany jest od października 2024 do września 2026 roku. „Fiasco Fest” tworzy przestrzeń dla badaczy do otwartego mówienia o przeszkodach i porażkach. Inicjatywa, rozwinięta trzy lata temu przez Sabine Bergner i Johannę Stadlbauer z Uniwersytetu w Grazu, odniosła sukces i jest obecnie wdrażana również na innych uniwersytetach Sojuszu ARQUS. W projekcie uczestniczy pięć uniwersytetów: Graz, Lyon 1, Maynooth, Padwa i Wrocław.

Proszę opisać jaka jest Pani rola w tych aktywnościach

W przypadku Community of Practice ExNUrb pełnię rolę aktywnej członkini, wspierając naszego lidera – Tadasa Šarūnasa z Uniwersytetu Wileńskiego – w organizacji różnych inicjatyw, w tym wspomnianego warsztatu QQure. Moja rola nie kończy się jednak na wsparciu organizacyjnym. Kolejne spotkanie CoP odbędzie się wiosną tego roku we Wrocławiu, gdzie będę współorganizatorką. Planujemy spotkanie robocze grupy  – warsztat pod nazwą VISURB, na które otrzymaliśmy finansowanie z Funduszu Innowacji ARQUS. Będziemy się zajmować projektowaniem dydaktyki w studiach miejskich z wykorzystaniem metod wizualnych.

W kontekście projektu „Fiasco Fest goes Arqus” moja rola ma charakter bardziej osobisty i transformacyjny. W maju tego roku wzięłam udział w szkoleniu facylitatorów porażki w kontekście akademickim na Uniwersytecie Maynooth w Irlandii. To doświadczenie było dla mnie bardzo ważne na dwóch poziomach. Osobiście, ponieważ zmagam się z przeżywaniem odrzuceń, porażek i nieudanych projektów w pracy akademickiej. Strukturalnie zaś, warsztat pomógł mi zrozumieć, jak porażka jest wpisana w życie akademickie i jak możemy pomagać sobie nawzajem, aby przeżywać je w sposób, który nas nie niszczy, lecz wzbogaca.

Czy może Pani ocenić, czy udział w ARQUS przekłada się na Pani pracę akademicką?

Udział w ARQUS przekłada się na moją pracę akademicką w sposób wielowymiarowy i głęboki. Przede wszystkim, poznałam nowych ludzi, którzy w trakcie tych kilku lat stali się moimi bliskimi przyjaciółmi akademickimi. Ta sieć kontaktów wykracza daleko poza formalne ramy programu – przyjeżdżamy do siebie nawzajem w ramach wymian Erasmus+ i prowadzimy wspólnie przedsięwzięcia, szczególnie publikacyjne, które wykraczają poza ramy ARQUS.

Z drugiej strony, udział w warsztacie dotyczącym porażek uwrażliwił mnie na dodatkowe aspekty funkcjonowania akademii w ogóle, a Uniwersytetu Wrocławskiego w szczególności. To doświadczenie przekłada się na moją chęć tworzenia zmiany i bycia zmianą w akademii. Rozumiem teraz lepiej systemowe uwarunkowania, które wpływają na samopoczucie i efektywność pracowników i pracowniczek naukowych, co pozwala mi bardziej świadomie działać na rzecz poprawy kultury akademickiej.

Ponadto, metodologie i podejścia poznane w ramach ARQUS, szczególnie te związane z badaniami miejskimi i metodami wizualnymi, wzbogacają mój warsztat badawczy i dydaktyczny. Współpraca międzynarodowa w tak zorganizowanej formie daje możliwość porównywania różnych tradycji akademickich i wypracowywania innowacyjnych rozwiązań.

W jaki sposób dowiedziała się Pani o ARQUS?

O ARQUS dowiedziałam się dzięki mojej bliskości z Biurem Współpracy Międzynarodowej, które od wielu lat wspieram jako instytutowa koordynatorka programu Erasmus+. Ta pozycja sprawiła, że informacja o wejściu naszego uniwersytetu do sojuszu szybko do mnie dotarła.

Obecnie na własną rękę regularnie odwiedzam stronę internetową sojuszu i staram się być na bieżąco z tym, co się dzieje, jakie są możliwości i jakie nowe inicjatywy są uruchamiane. Traktuję to jako część mojej profesjonalnej odpowiedzialności, ale także jako osobiste zainteresowanie rozwojem międzynarodowej współpracy akademickiej.

Co więcej, staram się upowszechniać informacje o możliwościach oferowanych przez ARQUS, szczególnie w moim instytucie, gdzie jako zastępczyni dyrektorki odpowiadam za sprawy związane ze współpracą międzynarodową. Uważam, że jedną z moich ról jest bycie mostem między możliwościami, które oferuje sojusz, a potrzebami i zainteresowaniami lokalnej społeczności akademickiej. Wydaje mi się, że mam na tym polu pewne osiągnięcia – doktoranci socjologii brali udział w Career Week organizowanym przez Arqus w tym roku w Padwie, nasi studenci studiów magisterskich uczestniczyli w intensywnych programach organizowanych przez uczelnie sojuszu, a pracownicy i pracowniczki wyjeżdżali w ramach IDUB do uczelni sojuszu (min. Lipska, Padwy). Oczywiście mam nadzieję na jeszcze więcej takich aktywności w kolejnych latach.

Dodała Agata Mitek, dnia 3 października 2025 r.