zdjęcie przedstawiające grupę osób w sali senatu — fot. Zuzanna Pelc

III Kongres Czechoznawstwa Polskiego i Polonoznawstwa Czeskiego 2028

27 XI 2025 r. na Uniwersytecie Wrocławskim odbyło się kolejne posiedzenie Komitetu Programowego III Kongresu Czechoznawstwa Polskiego i Polonoznawstwa Czeskiego oraz Zarządu Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego (PCzTN). Na wstępie dr Andrzej Krawczyk (były ambasador RP w Pradze, Bratysławie i Sarajewie) zaprezentował swoją najnowszą książkę Edward Benesz. Polityk z Europy Środkowej. W dalszym ciągu obrad omówiono szereg kwestii związanych z przygotowaniem wspomnianego Kongresu, który planowany jest na wiosnę 2028 roku. W przygotowaniach tych uczestniczy 33 instytucje i organizacje partnerskie z Polski i Republiki Czeskiej, ale także ze Słowacji. Wśród nich ważną rolę odgrywa Uniwersytet Wrocławski, na którym już odbyła się centralna część obrad Kongresu Czechoznawstwa Polskiego w roku 2016.

Idea Kongresów zrodziła się w środowiskach zainteresowanych polsko-czeską współpracą naukową i edukacyjną, zwłaszcza w założonym w 2006 r. PCzTN. Kongres Czechoznawstwa Polskiego obradował jesienią 2016 r. w oryginalnej sieciowej formule: sesja „centralna” we Wrocławiu i 9 dalszych sesji zlokalizowanych w pasie od Szczecina do Cieszyna. Z inicjatywy partnerów czeskich jesienią 2019 r. odbył się Kongres Polonoznawstwa Czeskiego w identycznej formule sieciowej.

Kolejne Kongresy organizowane są już od 2023 roku jako wspólne polsko-czeskie przedsięwzięcia pod nazwą Kongresów Czechoznawstwa Polskiego i Polonoznawstwa Czeskiego.

Komitet Programowy III Kongresu ukonstytuował się na Uniwersytecie Wrocławskim w lutym 2024 roku. Obecnie pracuje w nim około 50 przedstawicieli instytucji partnerskich i naukowych gestorów sekcji tematycznych pod kierunkiem współprzewodniczących: prof. Jan Rychlík (wybitny historyk czeski), dr Ryszard Gładkiewicz (przewodniczący Zarządu PCzTN).

Organizatorzy cyklu kongresowego stawiają sobie następujące cele:

1. Cykliczna, średniookresowa (co 5 lat), interdyscyplinarna prezentacja i bilansowanie wzajemnych badań nad problematyką obu krajów i relacjami polsko-czeskimi.

2. Zdiagnozowanie pozytywnych i negatywnych czynników rozwoju polskiego czechoznawstwa i czeskiego polonoznawstwa oraz próba określenia perspektyw rozwoju, a zwłaszcza propozycji intensyfikacji badań.

3. Stworzenie forum intensywnych bezpośrednich kontaktów organizacji, instytucji, środowisk i ludzi zainteresowanych i mających wpływ na rozwój polsko-czeskiej współpracy naukowej i edukacyjnej; sprzyjałoby to integracji ośrodków polskich i czeskich, dyscyplin naukowych, nauki z otoczeniem społecznym.

4. Wzajemne promowanie zainteresowania sprawami polskimi i czeskimi, upowszechnianie naukowej wiedzy o tych sprawach; proponowanie sposobów wsparcia dla polonistycznych i bohemistycznych studiów uniwersyteckich oraz nauczania języka polskiego i czeskiego.

5. Budowanie świadomości, że wiedza o sąsiedzie i relacjach polsko-czeskich może być ważnym czynnikiem rozwoju regionów, zwłaszcza przygranicznych; ukazywanie w tym kontekście wagi aspektów „czeskich” w dziedzictwie historyczno-kulturowym Śląska.

Ponadto każda edycja Kongresu miałaby temat „wiodący”; dla III Kongresu w roku 2028 takim tematem byłoby „Społeczeństwo polskie i czeskie w dobie cyfrowej”.

Obrady zaplanowane są w postaci sesji w Opolu 10-13 V i w Pradze 5-8 VI.

W obu sesjach program obejmowałby posiedzenia plenarne, sekcje dla poszczególnych dziedzin lub dyscyplin naukowych oraz interdyscyplinarne seminaria i sympozja tematyczne.

Kongres będzie otwarty dla jak najszerszej profesjonalnej i „laickiej” publiczności, zwłaszcza dla osób zaangażowanych w różny sposób we współpracę polsko-czeską na polu nauki, edukacji i kultury, ale też dla wszystkich innych zainteresowanych z najróżniejszych motywów “bohemofilów” i „polonofilów”.

Wszystkich zainteresowanych Kongresem Komitet Programowy zaprasza do kontaktu: pcztn@wp.pl, tel. 690 125 097.

Autorem tekstu jest pani Jadwiga Dunaj.

Fotorelacja wydarzenia w wykonaniu Zuzanny Pelc.