Projekty

I znów prolog?

Webinarium, inaugurujące projekt „I znów prolog? Posttraumatyczny dramat i teatr w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej w świetle transformacji systemowej (1989/1991-2020).

Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego wraz z Laboratorium Transkulturowych Studiów nad Teatrem i Dramatem Postkomunistycznej Europy zaprasza na webinarium, inaugurujące projekt „I znów prolog? Posttraumatyczny dramat i teatr w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej w świetle transformacji systemowej (1989/1991-2020)”. Spotkanie odbędzie się 31 maja o godz. 10:00 na platformie Zoom.

Ideą projektu „I znów prolog?” jest próba transkulturowego przyjrzenia się teatrowi i dramatowi Europy Środkowej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej przez pryzmat wspólnego doświadczenia transformacji systemowej, symbolicznie przypieczętowanej w 1991 roku przez rozpad Związku Radzieckiego, którego 30. rocznica przypada na grudzień 2021 roku.

Centralnym wyzwaniem projektu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie: jak dzieła dramatyczne i teatralne przez trzydziestolecie transformacji systemowej służyły pokonaniu negatywności doświadczenia (oraz rodzonej nim intensywności), prowadząc ku optyce postraumatycznego wzrostu. Innymi słowy, zasadniczym dążeniem autorów projektu jest krytyczny ogląd takich dzieł dramaturgicznych i teatralnych, w których tkwi potencjał performatywnego oddziaływania na odbiorcę w zakresie transgresywnej refleksji nad kulturową spuścizną postkomunistyczną, refleksji, otwierającej przed społeczeństwami postkomunistycznej Europy i ich obywatelami możliwość wkroczenia na ścieżkę uświadomionej detotalitaryzacji, tj. detotalitaryzacji nie tyle politycznej, ile epistemiczno-etycznej, zarządzającej procesami myślowymi. W świetle powyższego dramat i teatr posttraumatyczny autorzy projektu postrzegają jako ten rodzaj sztuki, który z jednej strony wyrasta z traumy transformacyjnej, ale z drugiej – to dramat i teatr „po traumie”, z nową jakością ideową, artystyczną, w swych gestach inspirujący do transgresyjnego kulturowo-artystycznego aktywizmu.

Projektowi, przewidzianemu na lata 2021-2022, towarzyszyć będą cykliczne działania kulturalne oraz naukowe debaty z udziałem zagranicznych i krajowych ekspertów, animatorów kultury oraz twórców z kręgu dramatu i teatru byłego bloku wschodniego. Przedsięwzięcie przewiduje również publikację wielotomowej antologii, na którą składać się będą przekłady tekstów dramatycznych wraz z ich krytycznym opracowaniem.

„I znów prolog?” jest wynikiem partnerskiej współpracy Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie oraz zespołu tłumaczy i naukowców z Uniwersytetów: Warszawskiego, Jagiellońskiego, Śląskiego, Łódzkiego, im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, KUL w Lublinie, zrzeszonych w sieć badawczą „Laboratorium Transkulturowych Studiów nad Teatrem i Dramatem Postkomunistycznej Europy”, zainicjowaną i koordynowaną przez kierownik Centrum Transkulturowych Studiów Posttotalitarnych Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, dr hab. Agnieszkę Matusiak, prof. UWr.

Zamysł prezentowanego projektu stanowi rozwinięcie koncepcji projektu „Teatr i dramat oraz sztuki wizualne w społeczeństwach posttotalitarnych Europy Środkowej i Wschodniej”,zrealizowanego w ramach Międzynarodowego Festiwalu Ukraina – Polska – Europa w dniach 13-15 listopada 2014 roku we współpracy z Ośrodkiem Praktyk Teatralnych „Gardzienice”.

Chętnych do wzięcia udziału w spotkaniu inaugurującym działania projektowe Laboratorium, które odbędzie się 31 maja o godz. 10:00 na platformie Zoom, zapraszamy do logowania się poprzez następujący LINK.

PROGRAM SEMINARIÓW:

31 maja 2021r., godz. 10:00: Inauguracja i prezentacja założeń projektu.
20 września 2021r., godz. 10:00: Transformacyjne mapowanie tożsamości postkomunistycznej. Dominujący obszar badawczy: Europa Południowo-Wschodnia.
18 października 2021r., godz. 10:00: Przemoc – stara/nowa trauma/y. Dominujący obszar badawczy: Europa Wschodnia.
22 listopada 2021r., godz. 10:00: W obliczu wyzwań poponowoczesności. Dominujący obszar badawczy: Europa Środkowa.
8-9 grudnia 2021r., godz. 10:00: Przełom transformacyjny jako dziedzictwo społeczno-kulturowe w dramacie i teatrze postkomunistycznej Europy. Międzynarodowa konferencja naukowa wraz z performatywnymi czytaniami.
Grudzień 2022r.: Promocja antologii przekładów dramatów, której towarzyszyć będą spotkania z twórcami i tłumaczami oraz przegląd teatralny.

Dyskutanci: Gabriela Abrasowicz, Wojciech Baluch, Agata Firlej, Csilla Gizińska, Tomasz Grabiński, Artur Grabowski, Jolanta Jarmołowicz, Rafał Majerek, Lidia Mięsowska, Karolina Prykowska-Michalak, Magdalena Pytlak, Beata Siwek, Rafał Węgrzyniak oraz zaproszeni zagraniczni i krajowi goście.

Moderatorzy: Jarosław Cymerman i Agnieszka Matusiak.

W zależności od sytuacji pandemicznej zdarzenia projektowe odbywać się będą w formule online lub w trybie hybrydowym.

Zagraniczne instytucje partnerskie:
Narodowe Muzeum i Instytut Teatralny w Budapeszcie (Węgry), Centrum Teatralne im. ŁesiaKurbasa w Kijowie (Ukraina), Katedra Teatrologii Narodowej Akademii Teatralno-Filmowej im. K. Sarafowa w Sofii (Bułgaria), Instytut Teatralny w Pradze (Czechy), Instytut Teatralny w Bratysławie (Słowacja), Chorwackie Centrum ITI w Zagrzebiu (Chorwacja), Instytucja Publiczna MES – Międzynarodowy Festiwal Teatralny – Scena MESS w Sarajewie (Bośnia i Hercegowina), Sterijinopozorje w Nowym Sadzie (Serbia).