Czy globalne ocieplenie istnieje?
Globalne ocieplenie, czy szerzej zmiany klimatu, to fakty, a nie mity. To konkretne zjawisko, to konkretny proces stałego wzrostu średnich temperatur powietrza w odniesieniu do jakiegoś okresu obserwacyjnego.
To tempo wzrostu temperatur i kierunek zmian, nie tylko temperatur, ale wielu parametrów klimatycznych. Nigdy, przynajmniej w kilkudziesięciu, jeśli nie kilkuset latach, nie były tak ekstremalnie szybkie, jak obserwujemy współcześnie. W wyniku tych zmian obserwujemy szybkie tajanie lodowców, degradację zmarzliny czy szerzej zmiany w wielu strefach morfoklimatycznych od biegunów po tropiki.
Dotyka to nie tylko przyrody nieożywionej, ale też fauny i flory, które nie potrafią dostosować się do tak nagłych i szybkich zmian środowiskowych. Tego nie da się wytłumaczyć wyłącznie naturalnymi cyklami, które kontrolują klimat i mają na niego wpływ od milionów lat. Wiele tych zmian możemy dzisiaj, będąc pewnymi danych, które zbieramy, wytłumaczyć działalnością człowieka, w tym emisją gazów cieplarnianych.
Globalne ocieplenie to globalne wyzwanie. To wyzwanie, które dotyka wiele społeczności i ludzi na całym świecie. Walka ze zmianami klimatu to również w pewnym sensie walka polityczna i wiele decyzji, wiele pomysłów polityków, które być może sprawdzą się w najbliższych 4-5 latach, szykowane na konkretną kampanię, niekoniecznie doprowadzą do dobrych rozwiązań. Niektóre recepty, które proponują nam politycy, nie zawsze wsłuchane są w głos nauki. A to, co należałoby dzisiaj zrobić, to właśnie zastanowić się, jak pomóc w szczególności tym, którzy najbardziej cierpią. Szukać takich rozwiązań i współpracować z naukowcami, aby raczej wspierać na świecie możliwość wzrostu dobrobytu, w szczególności edukacji i zadbania o poziom bezpieczeństwa zdrowotnego. I dopiero wtedy szukać takich rozwiązań pomysłowych, innowacyjnych, które jak pokazała historia ludzkości dają nam tę nadzieję, że nawet z tak wielkim wyzwaniem jak globalne ocieplenie czy szerzej zmiany klimatu sobie poradzimy.
Nie wierzcie w mity, zaufajcie nauce!
prof. Mateusz Strzelecki
Dr hab. Mateusz Czesław Strzelecki, prof. UWr – geograf-polarnik, absolwent Wydziału Nauk Geograficznych i Geologiczny UAM w Poznaniu (praca magisterska pod kierunkiem prof. Andrzeja Kostrzewskiego. Doktorat pod opieką prof. Antonego Long’a ukończył na prestiżowym Uniwersytecie w Durham w Wielkiej Brytanii (2013). Habilitację poświecił mechanizmom kontrolującym rozwój wybrzeży skalistych w klimatach polarnych i zrealizował w Zakładzie Geomorfologii Uniwersytetu Wrocławskiego (kierownik prof. Piotr Migoń). Pracował naukowo w Wielkiej Brytanii, Norwegii (UNIS), Niemczech (AWI). Obecnie kierownik Stacji Polarnej Uniwersytetu Wrocławskiego im. Stanisława Baranowskiego na Spitsbergenie, lider polskich zespołów badawczych ds. ewolucji wybrzeży i paraglacjalnej transformacji krajobrazu w Wysokiej Arktyce, najmłodszy członek Komitetu Badań Polarnych Polskiej Akademii Nauk. Prowadził badania na Svalbardzie, Grenlandii, Islandii, wyspach Skandynawii i Antarktyki oraz w Kanadzie. Na Uniwersytecie Wrocławskim realizował projekty dla Narodowego Centrum Nauki oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Laureat nagród od Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (stypendium START w latach 2013-14, MNiSW (stypendium dla wybitnych młodych naukowców w latach 2013-16), nagrody naukowej Rektora UWr (2018) oraz pierwszy geomorfolog i badacz polarny nagrodzony stypendium Fundacji Crescendum Est Polonia (2009) i Nagrodą Naukową Polityki (2018). Były wiceprezydent światowej Asocjacji Naukowców Polarnych u Progu Karier (APECS – 2008-2009), współprzewodniczący grupy roboczej ds. wybrzeży skalistych Międzynarodowej Asocjacji Geomorfologów oraz członek komitetu sterującego grupy SVALHOLA – poświęconej badaniom środowisk holoceńskich Svalbardu. Głównym celem jego badań jest ustalenie w jaki sposób zmiany klimatyczne przekształcają wybrzeża polarne i zagrażają istniejącym w tych wyjątkowo wrażliwych strefach skupiskom ludności oraz zachodzącym przemianom społeczno-gospodarczym. Prof. Mateusz Strzelecki jest kierownikiem Stacji Polarnej im. Baranowskiego na Spitsbergenie, oraz otwartego 29 września 2023 roku w budynku Biblioteki Uniwersyteckiej Centrum Badań Regionów Zimnych im. Alfreda Jahna.
