Logo Uczelnia Badawcza
Logo Arqus
Logo Unii Europejskiej

Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski

„FILOLOGIA – czyli o „zbawiennej poręczy”, której trzyma się FILOLOG” – inauguracja w Kolegium MSI UWr – 28 listopada 2024 r.

28 listopada 2024 r. w Kolegium Międzydziedzinowych Studiów Indywidualnych UWr odbyła się uroczysta inauguracja roku akademickiego 2024/2025 połączona z immatrykulacją studentów pierwszego roku w Kolegium MSI. Uroczystość uświetnił wykład gościnny profesora Luigiego Marineliego z Uniwersytetu Rzymskiego „La Sapienza”.

Wśród zaproszonych gości, którzy przybyli na uroczystość, byli m.in.  studenci i doktoranci Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego wraz z opiekunami, uczniowie z Liceum Ogólnokształcącego w Górze z nauczycielami, studenci i wykładowcy z Kolegium MSI oraz rodziny i przyjaciele immatrykulowanych studentów.

Uroczystość poprowadzili wspólnie: rektor Łukasz Prus z profesorem Piotrem P. Chruszczewskim, Dyrektorem Kolegium MSI.

Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Fot. Paweł Piotrowski

Po części oficjalnej, nadszedł czas na spotkanie z Filologiem i Filologią.

Relacja z wykładu Pana prof. Luigiego Marinelliego pt. „Filologia w czasach sztucznej inteligencji”.

„Tekst jest świadectwem w czasie osoby, która go stworzyła…” (Marinelli  2024 [za:] Graciotti, 2008)

Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Fot. Paweł Piotrowski

W alfabecie uniwersyteckim inauguratio oznacza  z łac. „rozpoczęcie”, „poświęcenie”, a immatriculare nawiązuje do aktu przyjęcia nowych studentów. Oba wydarzenia mają charakter uroczystej ceremonii, choć pieśń im towarzysząca – Gaudeamus igitur – ewoluowała na przestrzeni wieków i z piosenki pohulankowej średniowiecznych żaków przeobraziła się z czasem w podniosły hymn środowisk akademickich, a biesiadny „czarny humor” stał się przestrogą filozoficzną:

Vita nostra brevis est,
brevi finietur,
venit mors velociter,
rapit nos atrociter,
nemini parce tur.

[Życie nasze krótko trwa,
szybko skończy się,
śmierć nadchodzi szybko
i porywa nas okrutnie,
nikomu to nie będzie oszczędzone.]

Mottem uroczystej inauguracji nowego roku akademickiego w Kolegium Międzydziedzinowych Studiów Indywidualnych, w XXI wieku naszej wiary i przesadnego kultu własnego „ego”, a dokładniej 28 listopada 2024 r., ku refleksji przyszłych pokoleń, ku przestrodze nas samych, w wyścigu z maszyną … były SŁOWO i MIŁOŚĆ do słowa.

„Tekst jest także świadectwem kontekstu, w którym jest osadzony”  (Marinelli  2024 [za:] Graciotti, 2008).

Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Fot. Paweł Piotrowski

Próby wyjaśnienia znaczenia i funkcji „FILOLOGII” w czasach sztucznej inteligencji podjął się wybitny polonista i tłumacz literatury polskiej – prof. Luigi Marinelli z Uniwersytetu Rzymskiego „La Sapienza”. Nie była to jednak bezduszna kronika faktu etymologiczno-semantycznego, a wyraz pragnienia, tęsknoty i nadziei. Kierunek myślenia i pre-text do rozmowy.

Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Fot. Paweł Piotrowski

Czym jest i do czego służy filologia?

Brak jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie to prawdziwa lekcja sztuki wątpienia: „filologia, bowiem, jako metoda porusza się w samym środku między prawdą a błędem, a tym właściwym środkiem może być tylko WĄTPLIWOĆŚ” (Marinelli 2024).

„Każdy Eneasz potrzebuje swojego Wergiliego”, który przełoży czyny na słowa. Przekazywanie tekstu od jednej osoby do drugiej – z jednego języka na drugi – z jednej epoki do drugiej to czysta rozkosz poznawania, zapisywania i ocalania historii.

  1. Filologia jako RZEMIOSŁO: „garnitur szyty na miarę dla klienta, ale ręką i temperamentem rzemieślnika” (Marinelli 2024 [za:] Graciotti 1929).
  2. Filologia jako POKOJOWE POLE BITWY: klasycznie pojmowana philia to forma przyjaźni, miłości braterskiej opartej na lojalności i wzajemnym zaufaniu. To uczucie, jakim darzyli się wojownicy dzielący te same silne emocje -przed – w trakcie – i po- bitwie.

„Filologia to pokojowe pole bitwy, gdzie filolog i tekst walczą po tej same stronie o znaczenie i możliwie wspólną prawdę oraz emocje” (Marinelli 2024).

  1. FILOLOGIA vs. IDEOLOGIA, czyli pytanie KTO BĘDZIE KONTROLOWAŁ KONTROLERA: maszyny tekst nie cieszy, nie wzrusza, nie denerwuje, nie rozśmiesza, nie smuci. „Autentyczna lekcja wersów” vs. proces przetwarzania i kontroli. Kto będzie nadawał wersom „lepszy”, „większy” sens? Kto kiedyś zaprotestuje i powie, że to maszyna się myli?
  2. FILOLOGIA to nauka humanistyczna, ludzka, demokratyczna i moralna. „Akt filologiczny polegający na rekonstrukcji i zrozumieniu cudzego tekstu to akt dialogiczny, akt współodpowiedzialności, współczucia i miłości między ludźmi – to akt philia” (Marinelli 2024).
  3. Filologia „nie kopie grobów lecz wskrzesza umarłych.
Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Fot. Paweł Piotrowski
Immatrykulacja KMSI. fot. Paweł Piotrowski
Fot. Paweł Piotrowski

Ten, co przetrwa – przetrwa w tekście

Filologia to „badanie i rozumienie historii poprzez badanie i rozumienie tekstów” (Marinelli 2024 [za:] Graciotti 2008). Wpisywanie tekstów do pamięci ludzkiej – do pamięci narodu – do pamięci RAM – do pamięci ludzkości. Ważne jest nie tylko, żeby czytać, ale żeby czytać po raz enty. To ratunek przed przesądami, zniszczeniami, zniekształceniami.

„Bądźcie zaangażowani w życie, w to, co robicie!”

Luigi Marinelli

Łukasz Prus

Piotr P. Chruszczewski

(28 listopada 2024 r.)

Epilog:

„Różnorodność języków sprzyjała różnorodności narodów i wojnom, świat wrócił więc do łaciny”.  (Jorge Luis Borges [(1975) 1980] Księga piasku)

Quod felix, faustum fortunatumque sit.

Więcej na STRONIE Kolegium MSI

Fotorelacja Paweł Piotrowski

Data publikacji: 29.11.2024
Dodane przez: M.J.

Projekt „Zintegrowany Program Rozwoju Uniwersytetu Wrocławskiego 2018-2022” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego

NEWSLETTER
E-mail