Granty dla naszych badaczy z WPAE
27 badaczek i badaczy z UWr otrzyma w sumie ponad 40 mln zł. na realizację swoich projektów w rozstrzygniętych konkursach OPUS 26 oraz SONATA 19 Narodowego Centrum Nauki. Są wśród nich naukowcy i naukowczynie z Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii, gdzie trafią cztery granty.
Z Opus 26 na badania „Prawa podstawowe dla wszystkich? Stosowanie unijnych praw podstawowych wobec państw członkowskich” – dr hab. prof. UWr Agnieszka Frąckowiak-Adamska otrzyma 429 928.00 zł.
Jej projekt dotyczy praw podstawowych Unii Europejskiej i tego czy mogą korzystać z nich tylko niektórzy obywatele Unii lub tylko w określonych sytuacjach? Nawet jeśli wydaje się to sprzeczne z logiką i poczuciem sprawiedliwości, tak właśnie jest w obecnym stanie rozwoju prawa unijnego.
Dlaczego? Karta Praw Podstawowych UE, zgodnie z jej art. 51 ust. 1, ma zastosowanie do państw członkowskich tylko wtedy, gdy stosują one prawo Unii. Prawa podstawowe UE nie mają zatem zastosowania wobec państw członkowskich w tzw. sytuacjach czysto wewnętrznych. Nawet jeśli Karta jest wiążąca dla wszystkich państw członkowskich, a preambuła i prawa w niej zawarte są sformułowane w sposób uniwersalny, oznacza to, że np. postanowienia „Godność ludzka jest nienaruszalna. Musi być szanowana i chroniona.” (art. 1 Karty) lub „Każdy ma prawo do poszanowania jego integralności fizycznej i psychicznej” (art. 3 Karty), obywatel Unii może powołać się wobec państwa członkowskiego tylko wtedy, gdy jest w stanie wykazać, że jego sprawa podlega prawu Unii.
Oto niektóre pytania, na jakie badaczka szukać będzie odpowiedzi: – jaki jest obecny zakres stosowania praw podstawowych UE wobec państw członkowskich UE; czy (wszystkie) prawa podstawowe UE powinny być stosowane wobec państw członkowskich w sytuacjach czysto wewnętrznych; jeśli tylko niektóre, to które; jak określić unijny standard praw podstawowych mający zastosowanie do państw członkowskich w związku ze znacznymi różnicami w poziomie ochrony tych praw?
Z Opus 26 na badania „Prawo do nieobciążania się w erze cyfrowej. Czy nowe wyzwania pozwolą odnaleźć wspólne fundamenty?” dr hab. prof. UWr Wojciech Jasiński otrzyma 670 550,00 zł.
Celem badań w projekcie jest ustalenie, jak prawo do nieobciążania się powinno być
rozumiane w erze cyfrowej. Ponieważ wyzwania, jakie niesie za sobą cyfryzacja życia codziennego, w istotny sposób przekładają się również na proces karny, w ramach projektu zbadany zostanie wpływ nowych technologii na jedno z najbardziej fundamentalnych praw podejrzanego i oskarżonego, a mianowicie prawo do nieobciążania się.
Aby jednak zreinterpretować to prawo w zgodzie ze zmieniającą się rzeczywistością, należy wrócić do jego korzeni i odpowiedzieć na pytanie, jaka jest istota, cel, uzasadnienie i zakres jego zastosowania.
W projekcie przeanalizowane zostaną te kwestie oraz to, jak prawo do nieobciążania się zostało pierwotnie zdefiniowane, a także jak ewoluowało jego rozumienie. Na koniec podjęta zostanie próba odpowiedzi na kluczowe pytanie badawcze, a więc, czy pierwotne założenia dotyczące prawa do nieobciążania się są nadal aktualne w XXI wieku, czy też wymagają one reinterpretacji, aby odpowiedzieć na wyzwania postępującego rozwoju nauki i techniki.
Badania w projekcie mają charakter komparatystyczny i obejmą systemy prawne Anglii i Walii, USA, Niemiec, Francji, Włoch, Hiszpanii, Belgii i Polski. Analiza dotyczy także standardów międzynarodowych (w tym w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz prawa unijnego).
Z Opus 26 na badania „Wolność ekspresji nauczyciela akademickiego w czasach wojen kulturowych w Polsce” – prof. dr hab. Przemysław Kaczmarek otrzyma 571 123,00 zł.
Wojny kulturowe są złożonym zjawiskiem i zazwyczaj wynikają z głębokich różnic światopoglądowych, historycznych lub społecznych. Rozpatrywany problem, początkowo dostrzeżony w Stanach Zjednoczonych, zaczął występować również w Polsce. – W naszym badaniu przyglądamy się relacji między problemem wojen kulturowych a akademicką wolnością ekspresji – mówi prof. Kaczmarek. – Projekt ten obejmuje: badanie dyskursu etosu akademickiego, badanie materiałów prawnych dotyczących akademickiej wolności ekspresji, badanie empiryczne obejmujące m.in. opinie nauczycieli akademickich i studentów oraz opracowanie testu ekspresji nauczyciela akademickiego – wylicza nasz naukowiec.
Ostatecznym celem projektu jest opracowanie testu ekspresji nauczyciela akademickiego, który może pomóc w ocenie ekspresji nauczycieli akademickich w kontekście wojen kulturowych. – Ważnym impulsem dla naszego badania jest zatem praktyczny problem, który wyłonił się we współczesnych społeczeństwach. Naszym zamiarem jest pokazanie, że ocena spraw związanych z problemem projektu nie musi być z konieczności arbitralną decyzją polityczną – dodaje profesor.
Z Sonaty 19 na badania „Uważajmy na stabilność finansową – inżynieria odwrotna zagrożeń prawnych w obszarach technologii, klimatu i przeciwdziałania praniu pieniędzy” – dr Katarzyna Parchimowicz otrzyma 886 590,00 zł.
Jak są ze sobą powiązane design aplikacji na smartfony i stabilność finansowa? Czy media społecznościowe mogą zagrozić globalnemu systemowi finansowemu? Jakie negatywne konsekwencje wynikają z egzekwowania przepisów dotyczących przeciwdziałania prania pieniędzy (AML)? Czy wprowadzenie aspektu ochrony klimatu do obliczania wymogów kapitałowych banków nie zachwieje systemem finansowym? Badania te poszerzają postrzeganie stabilności finansowej, pozwalając na dostrzeżenie zagrożeń prawnych w obszarach, w których do tej pory pozostawały one niezauważone. Celem tego projektu jest ocena, czy stabilność finansowa powinna stanowić ogólny cel regulacyjny.
O innych projektach na UWr:
oraz
oprac. Katarzyna Górowicz-Maćkiewicz
