Publikacja w Astrophysical Journal Letter
Pracownicy Instytutu Astronomicznego UWr oraz Centrum Doskonałości „Aktywność słoneczna i gwiazdowa” opublikowali w renomowanym czasopiśmie Astrophysical Journal Letter wyjątkowe doniesienie o zlokalizowaniu i powiązaniu ze sobą aż trzech zjawisk będących przejawem aktywności magnetycznej gwiazd. Dla jednej z bardzo młodych i szybko rotujących gwiazd udało się powiązać położenie zarówno dużych plam, silnego i wyjątkowo długotrwałego rozbłysku oraz wolno unoszących się pętli wypełnionych chłodną materią w atmosferze tej gwiazdy. Takie kombinacje zjawisk od dawna obserwujemy na Słońcu. Jednak nawet przez najlepsze teleskopy nie potrafimy obserwować szczegółów na tarczy innych gwiazd. Odzyskiwanie informacji o położeniu różnych struktur zawsze wymaga zastosowania specjalnych metod lub unikatowych instrumentów. W tym przypadku wystarczająca okazała się bardzo precyzyjna i uważna analiza jednego z najprostszych rodzajów obserwacji, czyli pomiaru jasności gwiazdy. Zostały one wykonane przez misję TESS, która cechuje się wyjątkową dokładnością swoich pomiarów.
We wcześniejszej pracy, również opublikowanej w tym czasopiśmie, ci sami autorzy wykazali, że rozbłysk wydarzył się na tej gwieździe w obszarze bardzo dużej plamy. Był to historycznie pierwszy dowód wiążący ze sobą te zjawiska dla gwiazdy innej niż Słońce. Co więcej, na krzywej blasku tego rozbłysku udało się im zidentyfikować kilka krótkotrwałych pociemnień, które pojawiały się niemal dokładnie co okres rotacji gwiazdy. Jest to silna przesłanka, że w zewnętrznej atmosferze gwiazdy znajdował się wtedy obłok materii, rotujący wraz z nią, który przy każdym obrocie przesłaniał jasny obszar rozbłysku. Autorzy podjęli próbę wymodelowania położenia tego obłoku i jego właściwości fizycznych. Rezultaty okazały się spójne i sugerują, że nad obszarem plam i rozbłysku powoli unosił się dość gęsty obłok materii, który najprawdopodobniej był magnetycznie połączony z samą plamą.
Zachowanie tej struktury możecie zobaczyć na animacji. O położeniu i właściwościach obłoku możemy wnioskować tylko wtedy, gdy przesłania on obszar rozbłysku, dlatego jego zmiany są prezentowane skokowo. Obłok został zaznaczony ciemniejszym kolorem, a jego jaśniejsza (przezroczysta) część przedstawia sugerowany nas przebieg pola magnetycznego, w którym się znajdował. Zachowanie i właściwości tej struktury przypominają chłodne pętle rozbłyskowe obserwowane na Słońcu lub spokojną protuberancję w początkowym stadium aktywacji.
Jest to niezwykłe, że aż tak szczegółowe rozszyfrowanie położenia trzech różnych zjawisk było możliwe przy obserwacji gwiazdy, którą widzimy w teleskopie jedynie jako jeden punkt. Jak wspomnieliśmy wcześniej, było to możliwe dzięki bardzo precyzyjnym pomiarom jasności wykonanym przez misję TESS. Niemałą rolę odegrało tu także połączenie dwóch cech obserwowanej gwiazdy: jej bardzo szybkiej rotacji oraz ekstremalnie długotrwałego rozbłysku widocznego w świetle białym.
Publikacja jest dostępna publicznie pod adresem https://doi.org/10.3847/2041-8213/ad6c06
