Rok akademicki 2024/2025: osiemdziesiąty rok polskiej nauki we Wrocławiu
1 października 2024 r. w Auli Leopoldyńskiej po raz kolejny zabrzmiało podniosłe „Gaude Mater Polonia”, a jej barokowe wnętrze wypełniło się gronem rektorskim wrocławskich uczelni, pracownikami, doktorantami i studentami Uniwersytetu Wrocławskiego, a także znamienitymi gośćmi.
Fotorelacja: Paweł Piotrowski
Inaugurację roku akademickiego 2024/2025 tradycyjnie rozpoczął Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Robert Olkiewicz. Mottem swojego przemówienia uczynił godność i odpowiedzialność, rozważając o wartościach etycznych przyświecających procesowi studiowania. Podkreślił rolę konstruktywnego buntu:
„Obecnie mamy na wielu uniwersytetach w Polsce i na świecie do czynienia z buntem. Buntem młodych ludzi przeciwko bierności światowych politycznych elit wobec brutalnych zjawisk jakie dzieją się na świecie, wobec wojen, terroru, głodu, prześladowań religijnych. Życzę Państwu i sobie abyśmy bunt umiejętnie potrafili przekształcać w działania konstruktywne. Życzę nam wszystkim odpowiedzialności w działaniach”
Rektor przypomniał, że wraz z rokiem akademickim 2024/2025 wchodzimy w osiemdziesiąty rok polskiej nauki we Wrocławiu, czyli osiemdziesiąty rok Uniwersytetu Wrocławskiego:
”Trzeba oczywiście wyraźnie i odpowiedzialnie podkreślić wykazaną w 1945 roku umiejętność zaakceptowania wcześniejszej historii naszej Uczelni. Przybycie grona profesorskiego z wielu obszarów nauki i terenów przedwojennej Polski, umożliwiło uruchomienie Uniwersytetu Wrocławskiego, który stał się Uczelnią – Matką wszystkich polskich uczelni we Wrocławiu”.
Po przemówieniu inauguracyjnym przyszedł czas na wręczenie Nagrody Księżnej Jadwigi Śląskiej. Nagroda ta przyznawana jest od 2004 roku. Jej fundatorami są: prezydent Wrocławia, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Salon Śląski. Inspiracją dla przyznawania Nagrody jest troska o szacunek dla fundamentalnych wartości ponad wszelkimi różnicami i podziałami, tj. szacunek dla praw człowieka do życia w pokoju, szczerości i przyjaźni, troska o europejską wspólnotę wartości, bezcenną dla wszystkich Narodów. Otrzymują ją osoby bądź instytucje za znaczący wkład w pojednanie i pogłębianie współpracy polsko-niemieckiej lub wybitną działalność charytatywną.
W tym roku Kapituła powołana przez fundatorów w składzie: prof. Marek Bojarski, prof. Jan Harasimowicz, prof. Adam Jezierski, dr Łukasz Kamiński, prof. Zdzisław Latajka, prof. Andrzej Łoś, prof. Stanisław Rosik, przyznała Nagrodę Profesor Veronice Albrecht-Birkner oraz Muzeum Powstania Warszawskiego.
Profesor Veronika Albrecht-Birkner wzrastała w środowisku uznającym konieczność działań na rzecz pojednania polsko-niemieckiego po tragicznych wydarzeniach II wojny światowej. Jej matka, pastorka Brigitte Metz, była w latach trzydziestych uczennicą Dietricha Bonhoeffera, twórcy „Kościoła Wyznającego”, opozycyjnego względem NSDAP. Po ukończeniu szkoły średniej pracowała fizycznie w szpitalu, aby móc rozpocząć wymarzone studia teologiczne. W 1998 roku uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie w Halle. W latach 1997–2009 pracowała na Uniwersytecie w Halle, od 2009 roku jest profesorką historii Kościoła na Uniwersytecie w Siegen. Profesor Albrecht-Birkner ma wielki wkład w dzieło polsko-niemieckiego pojednania. Głównym jej osiągnięciem jest zainicjowanie i organizacja polsko-niemieckich seminariów „Sztuka i religia”, które odbywają się pod auspicjami Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Uniwersytetu w Halle i w Siegen. Przez wiele lat Profesor Albrecht-Birkner poświadczyła wielokrotnie swoje wyjątkowe oddanie dziełu niemiecko-polskiego pojednania.
Nagroda księżnej Jadwigi Śląskiej przyznawana jest przede wszystkim w uznaniu zasług w pracy na rzecz polsko-niemieckiego pojednania. Prawdziwe pojednanie możliwe jest jedynie w oparciu o pamięć, której fundamentem jest prawda o przeszłości. Od 20 lat najważniejszą instytucją pamięci o polskim doświadczeniu II wojny światowej jest Muzeum Powstania Warszawskiego. Rocznie odwiedza je ponad pół miliona osób, muzeum prowadzi liczne projekty edukacyjne i kulturalne, nieustannie znajdując nowe sposoby docierania do odbiorców. Co bardzo ważne, wszystkie te działania realizowane są we współdziałaniu z uczestnikami powstania. Ważne miejsce w działalności Muzeum zajmuje współpraca z instytucjami niemieckimi: wspólne konferencje, projekty edukacyjne i wystawy. Nagrodę dla Muzeum odebrał Dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski.
Kolejną częścią uroczystości było wręczenie Medalu Uniwersytetu Wrocławskiego Profesor Ewie Dobierzewskiej-Mozrzymas, fizyczce z Politechniki Wrocławskiej i Profesorowi Adamowi Jezierskiemu, chemikowi, rektorowi Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 2016-2020.
Profesor Ewa Dobierzewska-Mozrzymas i Profesor Adam Jezierski są popularyzatorami nauki, opiekunami i animatorami Interdyscyplinarnego Seminarium Studium Generale Universitatis Wratislaviensis im. Profesora Jana Mozrzymasa.
Odczyty i dyskusje w ramach Studium Generale popularyzują ideę naukowej syntezy i interdyscyplinarnego spojrzenia na problemy badawcze. Studium gości znanych specjalistów w swoich dziedzinach, wśród nich są członkowie Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii Umiejętności i Academii Europaea. Profesor Dobierzewska-Mozrzymas i Profesor Jezierski nie tylko sprawują opiekę merytoryczną nad spotkaniami, ale też redagują roczniki utrwalające i popularyzujące prezentowaną podczas wykładów wiedzę.
Następnie Prorektor ds. studenckich, dr Łukasz Prus dokonał aktu immatrykulacji przedstawicieli nowo przyjętych studentów, a Prorektor do spraw badań naukowych prof. dr hab. Artur Błażejewski immatrykulował grupę nowo przyjętych doktorantów.
Studentów wstępujących w progi uczelni przywitał przewodniczący Zarządu Uczelnianego Samorządu Studentów Uniwersytetu Wrocławskiego Arkadiusz Smugowski.
W tym roku wykład inauguracyjny wygłosiła Profesor Marta Osypińska, archeozoolożka i archeolożka z Uniwersytetu Wrocławskiego. W centrum zainteresowań Pani Profesor są zwierzęta i relacje człowiek-zwierzę, zwłaszcza na terenie Afryki. Profesor bada, jak funkcjonowali ludzie i otaczające ich zwierzęta przed setkami i tysiącami lat. Pracuje w międzynarodowych projektach europejskich i amerykańskich realizowanych m.in. w Tanzanii, Sudanie, Egipcie, Czadzie, Mongolii i Wietnamie.
Podczas wykładu zatytułowanego „Komu potrzebny jeszcze Indiana Jones?” Profesor Osypińska zabrała nas w fascynującą podróż w czasie i przestrzeni na egzotyczny afrykański kontynent, ale nie zabrakło również głębszych refleksji na temat postkolonializmu i globalizmu oraz trudnych pytań o rolę archeologii i archeologów w różnych kontekstach społecznych i politycznych w kraju rodzimym oraz w państwach, w których prowadzą badania.
Wspólnie, radośnie odśpiewane „Gaudeamus igitur” zakończyło uroczystość.
Całej społeczności uniwersyteckiej życzymy, by nadchodzący czas obfitował w doniosłe i satysfakcjonujące osiągnięcia naukowe i przyniósł znakomite efekty kształcenia. Studentom życzymy spełnienia oczekiwań związanych z wyborem kierunku studiów, pasji w zgłębianiu wiedzy oraz radości z życia studenckiego.
