Wrocław staje się miastem akademickim, w którym działa kilka szkół wyższych w większości powstałych w wyniku odłączenia się od Uniwersytetu poszczególnych wydziałów. Jako pierwsza usamodzielnia się w 1949 r. Akademia Lekarska, która ostatecznie stanie się Uniwersytetem Medycznym im. Piastów Śląskich. Z niej wywodzi się także obecna Akademia Wychowania Fizycznego. W 1950 r. na bazie dwóch uniwersyteckich wydziałów działalność rozpoczyna Wyższa Szkoła Rolnicza, która przekształci się ostatecznie w Uniwersytet Przyrodniczy. W roku akademickim 1951/1952, gdy Politechnika Wrocławska zostaje autonomiczną szkołą wyższą, ustaje ostatecznie jedność Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu.
