Herbatka z naukowcem
Z radością ogłaszamy start nowego cyklu audycji radiowych pt. „Herbatka z naukowcem”, w którym badacze z Uniwersytetu Wrocławskiego w swobodnej atmosferze opowiedzą o swojej pracy, zainteresowaniach naukowych oraz zaprezentują swoje osiągnięcia. Projekt realizowany jest w ramach trzeciego kryterium ewaluacji jakości działalności naukowej i współtworzony z Radiem Rodzina.
Serdecznie zapraszamy do słuchania audycji w każdą środę o godzinie 18:00 na kanale Radia Rodzina – 92,0 MHz. Nie przegapcie inspirujących rozmów oraz ciekawostek i newsów ze świata nauki! Naukowców chętnych do wzięcia udziału w audycjach i podzielenia się swoją wiedzą prosimy o kontakt pod adresem: anna.klementowska@uwr.edu.pl.
Rozmawia Łukasz Ligorowski. Fotografie: Łukasz Ligorowski.
Rośliny pod presją – o ich stresie, przetrwaniu i nauce w terenie
🌿 Góry, nauka i stres – o badaniach pod gołym niebem 🌿
Czy rośliny potrafią się „denerwować”? Dlaczego góry to idealne laboratorium dla biologa? I co wspólnego ma fizjologia z ekologią? W tej audycji zaglądamy za kulisy pracy naukowca, który mierzy procesy życiowe roślin nie tylko w laboratorium. Dr Adam Rajsz z Zakładu Ekologii, Biogeochemii i Ochrony Środowiska opowiada o ekofizjologii – nauce, która łączy mikroświat komórek z wielką siecią zależności ekologicznych, a także o swoim wynalazku – przenośnej komorze inkubacyjnej.
POSŁUCHAJ:
Pamięć zbiorowa – kto tworzy naszych bohaterów?
📖 Kto pisze historię, którą pamiętamy? 📖
Pamięć zbiorowa kształtuje nasze spojrzenie na świat. Czym tak właściwie jest i jak się ją buduje? Kim jest bohater zbiorowy i w jaki sposób literatura, media i polityka wpływają na jego obraz? Naszymi gośćmi są dr hab. Robert Klementowski, profesor UWr z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej, oraz dr Adrianna Michalewska, filolog i kierowniczka Działu ds. Nauki UWr. Zapraszamy do odsłuchania audycji, w której nauka staje się opowieścią o wspólnych historiach i symbolach, które budują naszą tożsamość.
POSŁUCHAJ:
Dlaczego zapachy przywołują wspomnienia?
👃 Zmysł, który uruchamia wspomnienia! 👃
W najnowszej audycji „Herbatki” rozmawiamy o… węchu. Jakie znaczenie ma ten zmysł dla naszego codziennego funkcjonowania? Czy nos da się „wytrenować” jak mięśnie na siłowni? Dlaczego zapachy przywołują wspomnienia? Odpowiedzi na pytania udziela dr Michał Pieniak, z Zakładu Psychofizjologii, z Instytutu Psychologii UWr. Dowiemy się jak każdy z nas może bardziej świadomie korzystać ze swojego węchu, a także czego nauczyła nas pandemia o lęku i zdrowiu psychicznym.
POSŁUCHAJ:
Czy religia wpłynie na pokój w Europie?
🕊️ Filozofia w służbie pokoju! 🕊️
Filozofia może łączyć różne dziedziny wiedzy – od nauk humanistycznych, przez psychologię do zagadnień związanych z bezpieczeństwem państwa i dialogiem międzykulturowym. W dzisiejszej audycji wraz z dr. Pawłem Wróblewskim z Instytutu Filozofii UWr porozmawiamy o tym, jak wygląda współpraca filozofa z wojskiem? Spróbujemy spojrzeć na wojnę w Ukrainie z różnych perspektyw. Poznamy również techniki instrumentalizacji grup religijnych przez Rosję i sytuację religijną w Ukrainie.
POSŁUCHAJ:
Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska – świecą dzięki naukowcom!
🔦 Światło dla nauki! 🔦
Energetyka, oznakowania awaryjne, medycyna, zabawa, estetyka i wiele innych – materiały luminescencyjne mają niezwykle szerokie zastosowanie. W dzisiejszej „Herbatce” rozmawiamy dr Justyną Zeler z Zakładu Podstaw Chemii UWr o tym, jak badania nad luminescencją wspierają medycynę – zwłaszcza w onkologii – oraz jaką rolę spełniają w różnych dziedzinach nauki i w życiu codziennym. Pytamy także o pracę z młodzieżą i projekty, które zaszczepiają pasję do poszerzania wiedzy.
POSŁUCHAJ:
Prze-wodnik dolnośląski – hydrotop, Czeski Kątek oraz wodne państwo Świętno
💧 Historia i tożsamość zapisana w krajobrazie! 💧
W dzisiejszej audycji wraz z prof. Wojciechem Browarnym, kierownikiem Pracowni Badań Regionalnych UWr, zanurzymy się w rzekach, jeziorach i torfowiskach Dolnego Śląska – miejscach pamięci i elementach dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego. Dowiemy się, jak woda kształtuje pamięć, wyobraźnię i lokalną tożsamość mieszkańców. Rozmawiamy także o językoznawstwie, fotografii, krajobrazie i ludziach, którzy noszą w sobie historię regionu.
POSŁUCHAJ:
Śmieciowe, miejskie, wiejskie, złodziejki… Mówimy o mrówkach?
🐜 Od Bałkanów po wrocławskie śmieci – mrówki w akcji! 🐜
Dr hab. Sebastian Salata z Zakładu Bioróżnorodności i Taksonomii Ewolucyjnej UWr opowiada o niezwykłym świecie owadów społecznych. Dlaczego prawie każda mrówka to samica? W jaki sposób mrówki dostosowują się do życia w miejskich odpadkach, a nawet w… butelkach po piwie? Jaki potencjał odkryć dziedzinie taksonomii kryje jeszcze Europa? O tym wszystkim w dowiecie się w dzisiejszym odcinku audycji!
POSŁUCHAJ:
Kto wybudował skalne miasta?
🪨 Historia zapisana w kamieniu! 🪨
W tej audycji czeka nas niezwykła wycieczka w Góry Stołowe. Rozmawiamy o skalnych miastach – takich jak Szczeliniec Wielki czy Błędne Skały – i o tym, jakie procesy geologiczne ukształtowały ich niezwykłe formy. Dr Filip Duszyński z Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego UWr opowie czym jest datowanie kosmogeniczne oraz ile czasu potrzebuje natura, aby zmienić oblicze gór?
POSŁUCHAJ:
Pomniki dawnego prawa – szubienice, koła, pręgierze
🚂 Szubienice, złoty pociąg i zaginiona synagoga! 🚂
Historia, archeologia i trochę sensacji w jednym! Dr Paweł Duma z Instytutu Archeologii UWr opowiada, jak wyglądały pomniki dawnego prawa na Dolnym Śląsku i gdzie można odnaleźć ich elementy? Poznacie tajemniczą historię związaną z podziemiami Katedralnej 4, gdzie mieści się Radio, ciekawostki o średniowiecznej synagodze odkrytej we Wrocławiu, a także możliwą lokalizację ,,złotego pociągu”.
POSŁUCHAJ:
Syreny, bazyliszki i św. Hieronim – jak to się łączy?
📜 Odkrywamy tajemnice manuskryptów! 📜
W tym odcinku „Herbatki” przeniesiemy się do świata starożytnych manuskryptów i średniowiecznych przekładów. Czy w Biblii pojawiają się syreny? Skąd wziął się palący oddechem wąż i bazyliszek? O tym jak Wulgata i Septuaginta – dwa najważniejsze przekłady Biblii – ukształtowały kulturę Europy opowiedzą dr Krzysztof Morta, kierownik Pracowni Translatoryki i Hermeneutyki Biblijnej Uwr i mgr Łukasz Krzyszczuk z Oddziału Rękopisów Biblioteki Uniwersyteckiej UWr.
POSŁUCHAJ:
Migracje to rzeczywistość XXI wieku
📝 Świadectwo z pogranicza! 📝
Prof. Urszula Glensk z Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UWr spędziła kilka miesięcy na Podlasiu, obserwując kryzys migracyjny. Rezultatem jej badań jest „Pinezka. Zapiski z granicy polsko-białoruskiej” – poruszający zapis doświadczeń uchodźców, wolontariuszy i mieszkańców. Pani Profesor przedstawia kulisy pobytu na granicy, przybliża metodologię pracy reporterskiej oraz wpływ reportażu na debatę publiczną, dyskurs akademicki i politykę migracyjną w Polsce.
POSŁUCHAJ:
Dolina Róż i Lilii – dawny marketing naszego regionu
🍇 Średniowieczne winnice na Śląsku! 🍇
Dr hab. Dagmara Adamska, prof. UWr, autorka wydanej niedawno książki „Winogrady i winne wzgórza. Uprawa i produkcja wina na średniowiecznym Śląsku”, opowiada o historii średniowiecznych śląskich winnic, ich lokalizacji i metodach uprawy, a także o ówczesnych zwyczajach związanych z piciem wina. Przy okazji zdradza… średniowieczne hasła marketingowe zachęcające do osiedlenia się w okolicach dawnego Wrocławia.
POSŁUCHAJ:
Post Mortem Intervallum – entomologia sądowa kluczowa w śledztwach kryminalnych
🪳 Owady w służbie nauki i… kryminalistyki! 🪳
Gościem audycji jest prof. dr hab. Marcin Kadej – założyciel i kierownik Pracowni Biologii i Entomologii Sądowej UWr. W dzisiejszej audycji dowiecie się: dlaczego entomologia bywa kluczowa w śledztwach kryminalnych, jakie znaczenie ma nowe odkrycie związane z muchą czarnego żołnierza, co było inspiracją do odkrycia… klimatyzacji?
POSŁUCHAJ:
Peptydy przeciwdrobnoustrojowe – mechanizm obronny roślin, zwierząt i ludzi
🦠 Nauka, która ratuje życie! 🦠
Peptydy przeciwdrobnoustrojowe – czym są i jak mogą wspierać zdrowie człowieka? Jak walczyć z bakteriami przyszłości? Dlaczego nowe odkrycia w tej dziedzinie muszą nastąpić do 2050 roku? Na pytania odpowiada prof. dr hab. inż. Magdalena Rowińska-Żyrek z Zespołu Biologicznie Aktywnych Metalopeptydów w audycji Herbatki z naukowcem.
POSŁUCHAJ:
Skarb Partynicki – 2 tony bursztynu
🏺 Chemia spotyka archeologię! 🏺
W jaki sposób archeologowie i chemicy wspólnie rozwiązują zagadki przeszłości? Czy na Dolnym Śląsku można znaleźć jeszcze skarby? W pierwszym odcinku Herbatki z naukowcem spotkali się prof. dr hab. Artur Błażejewski, prorektor ds. badań naukowych Uniwersytetu Wrocławskiego i dr Barbara Łydżba-Kopczyńska, prof. UWr, kierownik Laboratorium Badań Dziedzictwa Kulturowego, którzy odpowiadają na powyższe zagadnienia.
POSŁUCHAJ:
