Zakład Translatoryki Instytutu Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego zaprasza na wykład mistrzowski prof. Piotra Blumczyńskiego (Centre for Translation and Interpreting, Queen’s University Belfast) pt. Przekład jako doświadczenie zmysłowe: święte relikwie i gitara Erica Claptona
Wykład odbędzie się 18 stycznia 2023 r. o godz. 18:00 za pośrednictwem platformy MS Teams. Wszystkich zainteresowanych udziałem w wykładzie prosimy o wypełnienie formularza.
Zachęcamy do kontaktu z organizatorami wydarzenia:
mgr Maria Kozan: maria.kozan@uwr.edu.pl
dr hab. Michał Garcarz, prof. UWr: michal.garcarz@uwr.edu.pl.
Przekład jako doświadczenie zmysłowe: święte relikwie i gitara Erica Claptona
Przekład lub translacja to pojęcia używane najczęściej w odniesieniu do tekstów lub wypowiedzi „przenoszonych” z jednego języka i kontekstu kulturowego na drugi. Ruch ten z reguły rozumie się, nomen omen, przenośnie (świadczy o tym choćby cudzysłów w poprzednim zdaniu), a sam model „transferu językowego” bywa słusznie krytykowany z powodu rozmaitych przekłamań. Przekładany tekst nie znika przecież z pierwotnego kontekstu, zanim pojawi się w nowym, ale raczej ulega powieleniu; znaczenie to nie paczka, która w nienaruszonym stanie dociera od nadawcy do odbiorcy. Mimo to metaforyka ruchu, transferu znaczeń, wciąż kształtuje zasadniczą siatkę pojęciową przekładoznawstwa w licznych językach (w tym łacińskim, angielskim, niemieckim, francuskim, hiszpańskim, rosyjskim, czy chińskim) – zarazem jednak coraz więcej uwagi poświęca się materialności przekładu, fizykalności jego nośników, kwestiom postrzegania zmysłowego, itd. Wykład przybliża najnowsze badania profesora (Experiencing Translationality, Routledge 2023) poświęcone aktom przenoszenia, przeprowadzania i przekładania – czyli właśnie translacji w sensie ścisłym – nie tekstów, ale ludzi z krwi i kości (a niekiedy samych kości, jak w przypadku relikwii). Sięgające czasów starożytnych obrzędy translacyjne pozwalają nam lepiej zrozumieć nie tylko rozwój refleksji przekładoznawczej, ale także sporo współczesnych zjawisk kulturowych, praktyk artystycznych i handlowych. Jak działa reklama? Czego oczekujemy od wizyty w muzeum? Co łączy święte relikwie z czarnym Stratocasterem Erica Claptona? Zmysłowe doświadczenie przekładowości przynosi intrygującą odpowiedź na każde z tych pytań – i wiele innych.
Prof. Piotr Blumczyński – wykładowca w Queen’s University w Belfaście, wcześniej asystent w Zakładzie Językoznawstwa Angielskiego i Porównawczego na Uniwersytecie Wrocławskim. Zainteresowania badawcze profesora koncentrują się wokół szeroko rozumianego przekładu, zarówno kwestii teoretycznych, jak i praktycznych. Jest zwolennikiem podważania popularnego stwierdzenia, zgodnie z którym znaczenia „giną w tłumaczeniu” („lost in translation”) – jego zdaniem jest wręcz przeciwnie: tłumaczenie częściej tworzy nadmiar znaczeń, otwierając horyzonty możliwości. Większość wcześniejszych publikacji prof. Piotra Blumczyńskiego dotyczyła lingwistycznych i ideologicznych aspektów przekładu; obecnie badacz zajmuje się kwestiami aksjologii, metodologii, logiki i etyki przekładu.
