Streszczenie

Celem wykładu jest zwrócenie uwagi na mało zbadany powód zmian językowych: rozpoznanie. Tradycyjnie za przyczyny zmian językowych uznawano głównie immanentne przyczyny strukturalne, niepełną lub niedoskonałą transmisję międzypokoleniową, kontakt językowy, wariację językową i prestiż, obok wewnętrznych czynników, takich jak analogia i reinterpretacja. Jednak analiza zaprezentowana tutaj, dotycząca niektórych procesów słowotwórczych niezwiązanych z morfemami, pokazuje, że rozpoznanie musi zostać dodane do tej listy możliwych wyjaśnień zmian językowych, szczególnie zmian leksykalnych.
Procesy omawiane tutaj szerzej to reinterpretacja sufiksów, skrócenia (clipping) i (pseudo-)ozdobne skrócenia (embellished clipping) oraz libfixing. Ponieważ rozpoznanie odgrywa również rolę w tworzeniu złożeń (blending), poświęcona zostanie temu procesowi pewna uwaga, chociaż złożenia są mniej istotne dla zmian językowych niż pozostałe omówione procesy. Na końcu tej prezentacji zostanie również poruszona kwestia, jaka jest różnica między pojęciem rozpoznania przedstawionym tutaj a bardziej powszechnie przyjętymi koncepcjami, takimi jak analogia i reinterpretacja. Wystarczy na tym etapie wskazać, że rozpoznanie jest czysto kognitywnym procesem, podczas gdy analogia i reinterpretacja koncentrują się raczej na strukturze językowej.