Tom XIX – Przyroda, ewolucja, kultura
Tom zawiera wykłady i wprowadzenia do dyskusji prezentowane na interdyscyplinarnym seminarium Studium Generale im. Profesora Jana Mozrzymasa w roku akademickim 2013/2014 oraz niektóre w roku 2015. Zgodnie z przyjętą na seminarium tradycją nawiązywania do ważnych wydarzeń i rocznic podjęto temat: Obraz Powstania Warszawskiego w przestrzeni społecznej, a także wspomnienia z tego okresu. Główne wątki tomu to przyroda, ewolucja i kultura.
W dziale przyrodniczym znajdują się m.in. rozważania dotyczące Kosmosu, zastosowania laserów femtosekundowych w biologii i medycynie. Omówiono także nowe teorie patogenezy oraz możliwości terapeutyczne przy chorobie Alzheimera.
Dział poświęcony ewolucji rozpoczynają rozważania na temat redukcjonizmu w naukach biologicznych. Omówiono genomy jako dynamiczne struktury biologiczne. Podjęto temat form pośrednich – czy one rzeczywiście istnieją i czy są niezbędne do pokrewieństwa. Przedstawiono problem samoorganizacji, rozumianej jako samorzutne uporządkowanie obiektów materialnych w przyrodzie i w otaczającej nas rzeczywistości.
Trzecia część tomu poświęcona jest wybranym zagadnieniom kultury. Dowiemy się, że wyrazem uniwersalności w otaczającym nas świecie jest prawo Zipfa. Poznamy problemy związane z wiernym przekładem „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza na język niemiecki. Przeniesiemy się do starożytnego Egiptu, gdzie ukazany jest związek monumentalnych dzieł architektury egipskiej z tradycją, wiarą, historią, a także uwarunkowaniami geograficznymi. Zapoznamy się z sylwetką uczonego i poety – Jana Czochralskiego.
