
Tom XV – Człowiek, kultura, historia
Tom zawiera wykłady i wprowadzenia do dyskusji prezentowane na seminarium Studium Generale w roku akademickim 2009/2010. Obejmowały one wątki tematyczne dotyczące człowieka, elementów kultury związanych z nauką i sztuką, a także wydarzeń historycznych.
Wątek tematyczny dotyczący człowieka obejmuje jego sferę duchową i cielesną. Opierając się na symbolice dzieł sztuki, przedstawia przeznaczenie i pozycję człowieka w świecie. Jak wykazuje historia, jego rola, w zależności od przyjętej koncepcji, może być niszczycielska i negatywna lub twórcza i humanitarna. Osiągnięcia ostatniego okresu w zakresie medycyny pozwalają diagnozować patologie występujące u człowieka i stosować właściwą terapię, np. w przypadku osteoporozy czy w sytuacjach wymagających chirurgii rekonstrukcyjnej.
Kultura to dzieje nauki – poznanie praw rządzących otaczającym światem i wykorzystanie znajomości tych praw dla dobra człowieka. Przykładem może być „Dziesięć równań, które zmieniły oblicze Ziemi” lub opierająca się na mechanice kwantowej informatyka kwantowa. Jednak historia i współczesne doświadczenia wykazują, że odkrycia naukowe nie zawsze służą dobru ludzkości. Kultura to także dzieła stworzone przez przyrodę i człowieka: kamienie szlachetne, muzyka, poezja, architektura. Wspólną cechą tych dzieł jest ich fraktalność, ułamkowy wymiar, samopodobieństwo w sensie statystycznym, złożoność struktury, a także realizacja elementów symetrii (architektura).
W ramach historii przedstawiono los polskiej inteligencji, na którą władze sowieckie wydały wyrok śmierci, wykonany między innymi w Katyniu 70 lat temu. W rozważaniach historycznych przypomniano powojenną odbudowę niektórych placówek szkolnictwa wyższego we Wrocławiu, a także szkolnictwa na Łużycach.